Мыс туралы реферат қазақша

Мыс (лат.Cuprum) — химиялық элемент. Бір жеті металдардың бірі- вестных терең ежелгі. Кейбір археологиялық деректер бойынша — мыс болды жақсы белгілі египтянам тағы 4000 лет до Р. с. Б. Знакомс- е адамзат мыспен жатады ерте дәуірден қарағанда темірмен; бұл түсіндіріледі бір жағынан, өте жиі орналасқандықтан, мыс жтк- бодном состаянии жер бетінде, ал екінші жағынан — салыстырмалы лег- сүйегі алу және оның қосылыстары. Ежелгі Грекия мен Рим мыс алып с аралдары Кипр (Cyprum),қайдан және атауы, оның Cuprum. Әсіресе маңызды мыс үшін электротехника. Бойынша электр өткізгіштігінің мыс арасында екінші орын алады барлық ме- таллов, кейін күміс. Алайда, біздің күндері бүкіл әлемде электр сымдар, бұрын кеткен жартысы балқытылатын мыс, жиі жасайды келген аллюминий. Ол нашар жүргізеді, ток, бірақ оңай және қол жетімділік- оған. Мыс және басқа да көптеген түрлі-түсті металдар, келеді де- фицитнее.Егер 19 ғ. мыс добывалась кендерден, онда ұсталынған 6-9% бұл элемент болса, қазір 5%-дық мыс кен болып саналады өте бай, ал өнеркәсіп көптеген елдердің кенді өңдейді, барлығы 0,5% мыс. Мыс қатарына кіреді өмірлік маңызды микроэлементтер. Ол қатысады процесінде фотосинтез игеру мен өсімдіктер азот ықпал етеді син- тезу қант, белоктар, крахмал, витаминдер. Көбінесе мыс енгізеді топыраққа түрінде пятиводного сульфаты — мыс купоросы. Үлкен мөлшерде ол ґте улы және басқа да көптеген қосылыстар мыс, әсіресе үшін төменгі организмдер. Шағын бірдей мөлшерде мыс өте қажет бүкіл тірі. я_Химические және физикалық қасиеттері элементін анықтайтын,оның көші-қон. Мыс — химиялық элемент периодтық жүйесінің І топ Менделее- ва;атомдық нөмірі 29, атомдық массасы 63,546. Бойынша әдістемелік классифи- каттау В. М. Гольдшмидта,мыс жатады я6халькофильным я0элементам отырып, сіз- соким сродством — S,Se,Te, атқаратын байланыс желісін бөлігінде қисық атом- рының көлемін; олар шоғырланған төменгі мантия құрайды сульфидноок- сидную қабығы. Халькофилы бар иондары 18 электрондық қабықты сонымен қатар, Zn,Pb,Ag,Hg,Sb, т. б.) Вернадским бірінші жартысында 1930 г зерттеулер жүргізілді- рмаққа өзгертулер енгізілді изотоптық құрамын, судың құрамына кіретін әр түрлі минералдар, мен тәжірибелер изотоптарын бөлгіш әсерінен биогеохимических процесс жапалақ, бұл расталды кейінгі тщательными зерттеулермен. Қалай тақ элементі екі тақ изотоптар 63 және 65 үлесіне изотоптың Cu(63) тура келеді 69,09% пайыздық мазмұны изотоптың Cu (65) — 30,91%. Құрамалар мыс танытады валентность +1 және +2, вестны сондай-ақ саны аз қосылыстар трехвалентной мыс. — Валентности 1 жатады, тек терең қосылыстар, бастапқы сульфидтер және минералды куприт — Сия42я0О. Барлық қалған минералдар, жүздеген жауап валентности. Радиусы одноволентной мыс +0.96, бұған көп- чает және эк — 0,70.Шамасы атомдық радиус двухвалентной мыс — 1,28; иондық радиус 0,80. Өте қызықты величена иондану потенциалдар: бір электр — 7,69, екі — 20,2. Екі сандар өте үлкен, әсіресе, екінші, көрсететін үлкен қиындық көтерілу сыртқы электрондар. Одновалент- дық мыс болып табылады равноквантовой және бұл әкеледі, түссіз солям және әлсіз боялып кешендері, ал разноквантовя екі валентті мыс сипатталады окрашенностью тұздар қосылған сумен. Мыс — металл салыстырмалы аз белсенді. Құрғақ ауада және қышқыл- тамаша қалыпты жағдайында мыс тотығады емес. Ол жеткілікті оңай реакцияға байланысты галогенами, күкіртпен,селенмен. Ал, сутегімен, уг- леродом және азотпен мыс өзара іс-қимыл жүргізбейді, тіпті кезінде жоғары кернеулер- рах. Қышқылы бар окислительными қасиеттері, мыс жоқ жұмыс істейді. Электроотрицательность атомдар қабілеті кіру кезінде соеди- денсаулық сақтау тартымды элементтері.Электроотрицательность Сия52+ я0 — 984 кДЖ/моль, Сия5+я0-753 кДж/моль. Элементтер күрт түрлі ЭО құрайды ионную байланыс, элементтерді жақын ЭО — ковалентую.Сульфидтер ауыр металдар бар аралық байланыс үлесі үлкен коваленттік байланыс ( ЭО у S-1571,Cu-984,Pb-733).Мыс болып табылады амфотерным элементі — туралы- разует жер қабатындағы катиондар және аниондар. Есеп айырысу бойынша Г. А. Станимир,силь- нокислых суларда тотығу аймағының мыс кен орындарын Cu орналасқан фор- хб Сия52+ я0(14-30%),СиНЅОя44я5+я0(1-25%),недиссоциированныой молекулалар Cu- ЅОя50я44я0(70-90%).Бұл сілтілі хлорлы-гидрокарбонатных суларда аймақ востано- вительных процестерді Cu орналасқан нысандарда СиСОя43я50 я0(15-40%),Cu(СОя43)2я52- (5-20%),Cu(OH)я5+ я0(5-10%).B қышқыл хлоридных суларда мұнай-газ құрылымдардың басым анион Cu(OH)я43я5 — я0(45-65%),бірақ бар және катиондық формыСия5+я0(20-46%),CuCLя5+я0(20-35%). Кейбір термиялық қасиеттері мыс.Балқу температурасы-1083 C; қайнау температурасы — 2595 C;тығыздығы-8,98 г/смя53я0. Мыстың орташа құрамы әр түрлі геосферах. жер қыртысында көлемі 5,5*10я5-3я0(салмағы %) литосфере құрлықтық 2*10я5-3 гранит қабығы 3*10я5-3 тірі заттағы 3,2*10я5-4 теңіз суында 3*10я5-7 хондриты 1*10я5-2 ультраосновные 2*10я5-3 (дуниты және т. б.) негізгі 1*10я5-2 (базальты,габбро және т. б.) орташа 3,5*10я5-3 (диориты,андезиты) қышқыл 2*10я5-3 (граниттер,гранодиориты) сілтілі 5*10я5-4 Мыстың орташа құрамы шөгінді жыныстарда. саз — 4,5*10я5-3 сланцы — 4,5*10я5-3 құмдақтар — 0,1*10я5-3 карбонатные тұқым 0,4*10я5-3 Мыстың орташа құрамы терең су шөгу. известковистые — 3*10я5-3 сазды — 2,5*10я5-2 Қорытынды:мыс құрамы көп негізгі жыныстарда қарағанда қышқыл. я_Минералы. Мыс кіреді астам 198 минералдар, оның өнеркәсіп ти маңызды тек 17,негізінен сульфидтер, фосфаттар, силикаттар,кар- бонатов,сульфаттар. Басты рудными минералдар болып табылады халькопирит CuFeSя42я0,ковеллин CuS,борнит Cuя45я0FeSя44,я0халькозин Сия42я0Ѕ. Тотықтары: тенорит ,куприт Карбонаттар: малахит ,азурит Сульфаттар: халькантит ,брошантит Сульфидтер: ковеллин ,халькозин ,халькопирит, борнит Таза мыс — тягучии,тұтқыр металл қызыл, қызғылт изломе түсті, өте жұқа қабаттарындағы арналған саңылау мыс көрінеді жасыл-май- жекпе-жек. Бұл түсті, тән және көптеген қосылыстар мыс, қатты состаянии, сонымен қатар ерітінділерде. Ауа бояу арттыру кезінде валентности көрініп мынадай екі мысалдар: CuCl — ақ Сия42я0О — қызыл CuClя42я0+Ня42я0О — көгілдір CuO — қара Карбонаттар сипатталады көк және жасыл түспен жағдайда күтіп- жания қарағанда суды көзделуде қызықты практикалық белгісі үшін поис- арасынан. Тәжірибелік мәні бар: самородная мыс, сульфидтер, сульфосо- ма,және карбонаттар(силикаттар). С. с. Смирнов былай сипаттайды парагенетические қатарына мыс: тотықтыру кезінде сульфид — куприт + лимонит (кирпичная мыс кені) — мелаконит (смоляная мыс кені) — малахит + хризоколла. я_Геохимия мыс. Бірі келтірілген сипаттамалары иондар туындайды общии түрі көші-қон хб- ди: әлсіз көші-қон иондар w=1 және өте күшті — иондарының w=2 бірқатар дейін- еркін оңай еритін тұздардың галоидов және аниона(Ѕоя44я0); тең түрде осаждаемость арқасында белсенді поляризация иондарымен: (Соя43я0),(ЅіОя44я0),(РОя44я0), (АѕОя44я0). Түрлері бөлу және концентрациясы мыс өте көп және рет- нообразны. Біз бөлуге алты типтері, оның негізінде бу- дут жатуға мынадай гохимические ережелері: 1) жеңіл отщепление мыс магм адамдармен пневматолиты тағы кезінде дифференцации негізгі жыныстардың, тіпті мүмкін емес, ликвации уль- траосновных; 2) гидротермальном процесінде бастысы тұндыру мыс геофазы үдерістерін G-H, т. е. шамамен 400-300я50я0; 3) гипергенной жағдайда белгілеу, мыс көбінесе анионами (Ѕоя43я0),(ЅіОя43я0) жалпы үлкен көші-қон қабілетін мыс (әсіресе түрінде легкорастворимого сульфаты). С. с. Смирнов сипаттайды көші-қон: көші-қон мыс көп жеңілдетіледі, жоғары кендерде қатынасы күкірт — мыс қарағанда, кем белсенді ақпарат қарағанда кем влажен климат және проницаема рудная мас- са». Қарастырайық егжей-тегжейлі геохимическую көші-қон элемент. «Гидротермах Cu мигрирует түрінде әр түрлі кешендерді Сия5+ я0и Сия52+ және шоғырланады геохимиялық тосқауылдар түріндегі халькопирита да- басқа да сульфидтер (меднопорфировые,медноколчеданные және т. б. кен орындары). Жер үсті суларында, әдетте, бар n*10я5-6 я0г/л Cu, км ветствует коэффиценту су көші-қон 0,n. Басым бөлігі Cu мигрирует с глинистыми бөлшектер, олар белсенді, оның адсорбируют. Ең белсенді мигрирует » күкірт қышқыл суларда тотығу аймағының сульфидті кендерді, қайда түзіледі оңай еритін СиЅОя44я0. Мазмұны Cu мұндай суларда жетеді n г/л, учаскелерде кен орындарының пайда купоросные бұлақтар және көлдер. Алайда, мұндай көші-қон непродолжительна: бейтараптандыру қышқыл судың дезинфекциялаушы тосқауылда Д1 осождаются екіншілік минералдар Cu, ол адсорбируется балшық, гидроксидами марганец, гумуспен, кремнеземом. Осылайша құрылады жоғары мыстың топырақта және континенттік шөгінділерінде ланд- шафтов учаскелерде кен орындары. Мыс мұнда белсенді вовлекается би- ологический айналымы, пайда өсімдіктер, обогощенные мыспен, жарма- дық мөлшері алады ұлулар және басқа да жануарлар көгілдір қанмен.Көптеген өсімдіктер мен жануарлар нашар көтереді жоғары концентрациясы мыс пен ауырады. Айтарлықтай әлсіз көші-қон Cu ландшафттар ылғалды климат-бабына слабокислыми сулар. Мыс мұнда ішінара выщелачивется бірі-топырақ. — вестны жануарлар аурулары ал өсімдіктер туындаған кемшілігі мыс. Жқж- бенно кедей Cu құмдар және трфянники, тиімді мыс тыңайтқыштар мен жануарларды азықтандыру. Мыс белсенді мигрирует және қабаттық сулар, қайдан ол осаждается «қалпына келтіру сероводородном дезинфекциялаушы тосқауылда. Бұл процестер әсіресе, ха- ракткрны үшін красноцветной формацияның, оған табанды месторожде- лық рудопроявления «типті медистых песчаников». я_Основные түрлері генезисі ең ірі кен орындары. 1) ультраосновных жыныстарда және наритах бірге пирротином, следова- қанда, қауымдастық никелем, кобальтом, ішінара палладием. Кәд- бірақ халькопирит болып табылады соңғы сульфидом осы қатарда кристалдану және осыған орайластырылып, негізінен немесе эндоконтактовым немесе тіпті экзаконтактовым аймақтары. 2) Бөлу мыс қуыс жер астында мелафиров және жалпы негізгі эффузивах бірге циолитами басында геофазы H. 3) Бөлу пирита бірге халькопиритом бірі дериваттарын гранодиорито- вой магмы және олармен байланысты альбитофиров.Колчиданные линзалар мырышпен және алтын (мысалы, Орал). 4) Мыс-жильный кешені байланысты қышқыл гранит, бөлумен мыс геофазах G-H арасындағы кешендермен Au-W-B және B-Zn-F. осы типі жатады ивзрывные кен орнының мыс парфировых кендегі және вторич- лық кварцитах. Бұл қызықты байланыс молебденом және бормен.Ок- варцевание шығара отырып, барлық катионов, әлбетте, перегретыми гидролизиру- мекемелерінде қолданыстағы су және эманациями. Генетикалық түрін ұсынады үлкен ин- терес, бірақ ең барысын қалады емес, анық. Үлкен өнеркәсіптік мәні қарамастан, төмен мазмұны (1-2%)Cu. 5) Байланыс типі қышқыл және гранодиоритовых магм әдетте екінші фазаға коктактового процесінің жинақталуының гранато-пироксенного скарна;мыс әдетте накапливется » геофазы G-H с молебденитом, пиритом, шеелитом, кейде гематитом арасында магнитита ерте кристалдану. Бұл түрі шағын мөлшерде әрқашан бар байланыс магнетитах. Өте тән Срдней Азия (Тянь-Шань). 6) Өте многочисленна және своеобразна шөгінді жиналу мыс пес- чаниках, тақтатаста, құмдарда, битуминозды шөгу. Өте мүмкін- жекелеген жағдайларда билогический процесі білім (Мансфильд » Тюрин- ұйымдастыру пермские құмдақтар Приуралье). Геохимически нашар зерттелген. Интегра- ресна байланыс молебденов, хроммен, ванадий негізделетін ерекше рудалары дық концетрации. Кейде байқалады корелляция арасындағы Cu; алайда, әрдайым емес, зерттеулер көрсеткендей, А. Д. Архангельск, атауы үлкен концентрациясы мыс туындаған таза химиялық процестермен. Төрт түрі колчедан кен орындары: 1. Кен Кипорского және Орал типті қатынасы Pb:Zn:Cu — 1:10:50 2. Рудно-Алтай — 1:3:1 3. Кіші Кавказ — 1:5:10 4. Курака — 1:4:1 (схемасы құрылыстар колчеданного кен-суретті қараңыз 1) Аймақтарына химиялық выветривния жатады мыс-сульфидті орын- (құрылыс аймағының тотығу мыс-сульфидті кен орындарын қараңыз 2-сурет)