Қазақстанда жел энергетикасын дамыту
Маңызды қадам жел энергетикасын дамыту қабылдау болды 2012 жылы «ҚР заңының қолдау ТУРАЛЫ жаңартылатын энергия көздерін пайдалану». Бұл заң придал құқықтық негізін мемлекеттік ЖЭК-ті қолдау көмектеседі түсуін ынталандыруға осы секторға инвестициялар. Зерттеуге сәйкес фин компаниясының VTT, энергосистема Қазақстанның орталықтандырылған теңгеру. Бұл ықпал етеді пайдалану, жел энергиясын жалпы өндіруге, электр энергиясын, өйткені қамтамасыз етуге мүмкіндік береді барынша әсер теңестіру бойынша тұрақсыздық жел энергиясы. Болжамды сценарийі бойынша белгіленген қуаттарға дайындауды көздейді шамамен 250 МВт, 2015 жылы шамамен 2000 МВт — 2030 жылға қарай Деңгейі интеграция жел қуаты жалпы өндірісі электр энергиясының кемінде 1% — жалпы электр энергиясын өндіру 2015 жылы шамамен 4% — 2030. Жаңартылатын энергия көздері соңғы жылдар ішінде қаралады Қазақстанмен бірі ретінде векторлардың энергетикалық кешенін дамыту. Бұл туралы көрсетеді және назарды күшейту процесіне оларды енгізу мен мемлекет тарапынан бірқатар бизнес-құрылымдар. Алайда, қалыптастыру тұрақты кешені Қазақстанда ЖЭК негіздейді қомақты қаржы құюға мемлекеттің тікелей қатысуымен, жаңартылатын энергетика қалады іс жүзінде нөлдік деңгейде. Сонымен қатар, процесі, жел энергетикасын дамыту қабылдайды жүйесіз сипаты қағидаты бойынша; сапта ме, тиімді емес, жерде керек мемлекетке. Негізінен, инвестор ұмтылады оған, дамыған электр желілері бар. Және бұл негізінен түсінікті, өйткені шығындар қуатын беруді тиімсіз көтеруге ешкімге. Қазақстан Республикасының заңы, 04.07.2009 Туралы «жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» жүктейді салу объектілерінің инфрақұрылымдық бөлігін жаңартылатын энергия көздерін пайдалану қосу нүктесіне дейін меншік иесінің объектіні пайдаланатын жаңартылатын энергия көздерін қоса отырып, шығындарды жоба құнына. Бұл ретте менің инфрақұрылымдық бөлігі, заң анықтайды, сондықтан қалады кеңістік үшін еркін түсіндіру көлеміне инфрақұрылымын қалай объектісі меншік иелерінің, сондай-ақ сарапшы және бақылаушы ұйымдар. Сонымен қатар, дайындалып, толықтыру осы заң мағынасы болып табылады белгілеу рұқсат етілген шекті бағасы бірлігіне өндірілетін энергия. Осылайша, уравнивается бағасы барлық жел электр станциясын қарамастан олардың географиялық орналасуы. Ұсынылады, бұл болар еді объективнее қарауға бағасын киловатта екі бөлімнен тұрады:
— бірінші, негізгі бөлігі — құны, қалыптасып отырған ең жел электр станциясын құнын ескере отырып, ветроагрегатов, байланыстыратын электр желілерін, құрылыс-монтаж және басқа жұмыстарды тікелей байланысты тұрғызумен және объектісін пайдалануға;
— екінші құрамдас бөлігі — құны байланысты шығындарды жүзеге асыруға қуатын беру, олар, әлбетте, әртүрлі әрбір нақты объект.
Мұндай көзқарасқа негізгі құрамдас бөлігі бағалар шектелуі мүмкін шегі, ал екіншісі жеке тәртіппен белгіленеді сақталады инвесторлардың қызығушылығын, олар бүгінгі таңда өз белсенділігін азайтып алғанын, күтіп шектеулерді бағасы бойынша. Тағы да үлкен қызығушылық инвесторлар туындайды, егер инфрақұрылым қуатын беру ұсынылады дайын түрде. Мысалы, неге Жоңғар дәлізі емес инвесторлар? Өйткені қуатын беру қажет желілік құрылыс, превосходящее құны бойынша салу үшін генерациялайтын қуаттар. Және мұндай мысалдар көп бар тамаша энергия әлеуетін, бірақ схемалық жағдай береді және оны меңгеру. Үшін орнықты және тиімді дамыту Қазақстандағы жел энергетикасы қажет Бас схемасы жел электр станцияларын, ол ескерді еді тұтынушылардың мүдделерін, желілік кәсіпорындар мен инвесторлар, ал ең алдымен — мүддесін энергетикалық қауіпсіздік мемлекет. Зерттеу ветроэнергетического әлеуетін Қазақстанның өңірлері бойынша өткізілген жоба шеңберінде БҰҰ-ның даму Бағдарламасы бойынша ветроэнергетике, болуын көрсетеді жақсы жел әлеуетінің салу үшін ЖЭС-ы оңтүстік аймақта (Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстары), батыс (Маңғыстау және Атырау облыстары), солтүстік (Ақмола облысы) және орталық (Қарағанды облысы) аймақта және мүмкін үшін негіз Бас схемалары. Профессор, техника ғылымдарының докторы В. Г. Николаевым әзірленген әдістемелік тәсілдер мен критерийлерді қалыптастыру бас схемасын орналастыру және пайдалану жел электр станцияларын. Сәйкес ұсынылып отырған әдістеме негізін бас схемасын құрайды ЖЭС орналастырылған энергетикалық тапшы аудандарда есептік өзіндік құны өндірілетін, олар электр энергиясын төмен немесе тең болса, өзіндік құны қолданыстағы және жаңадан салынып жатқан жылу электр станцияларының газбен және көмірмен негізін құрайтын, еліміздің электр энергетикасын. Жиынтық қуаты осындай ЖЭС. салынған 2020 жылға дейін құны шамамен 5-тен 7 ГВт. Бас схема орналастыру ЖЭС (бұдан әрі — Генсхема) міндетті шарты болып табылады мемлекеттік саясатты қалыптастыру, құқықтық базасын және жүйесін экономикалық қолдау, отандық жел энергетикасын. Генсхема орналастыру ЖЭС основывайся мынадай ережелер.
Ретінде үлгі үшін ірі ауқымды өнеркәсіптік электр энергиясын өндіру Қазақстанда таңдалуы тиіс ең энергетикалық және экономикалық жағынан тиімді ЖЭС қуаты 30 — 50 М Вт қазіргі заманғы ЖЭҚ номиналды қуаты 2-3 МВт.
ЖЭС орналастырылуы тиіс аудандарда өзіндік құны олар өндірілетін электр энергиясының өзіндік құнынан төмен қолданыстағы және жаңадан салынып жатқан электр станцияларының шектелген отын — электр энергетикасының негіздері, Қазақстанның қазіргі уақытта және болашақта. Ресурстық шарты болып табылады болуы жел энергиялық әлеуеті қамтамасыз ететін жұмысқа ЖЭС коэффициентімен белгіленген қуатын пайдалану 30% — дан астам.
Экономикалық жағдай 2-тармағының анықталды болжамын ескере отырып, күрделі және пайдалану шығындарын ЖЭС және мүмкін болатын даму сценарийлерін макроэкономикалық факторлар (инфляция, электр энергиясы құнының және отын). Анықтау үшін экономикалық тиімді ЖЭС әдісі ұсынылды негізделген есептеу ықтимал электр энергиясын өндіру көлемінің ЖЭС жауап беретін екі критерийлері. Бірінші критерийі, өзіндік электр энергиясын ЖЭС тиіс төмен өндірілетін неғұрлым үнемді осы ауданда баламалы жаңадан салынып жатқан электр станциялары.
Екінші критерий болуы тиіс целесообразный жиынтық көлемі енгізілетін ЖЭС жауап беретін бірінші критерий, ол шектеледі мәні 20% — күтілетін 2030 жылға қарай қажеттілігін аймақ (облыс) электр энергиясын ескере отырып, технологиялық шектеулерді енгізу жөніндегі ЖЭС. Бұл-қаржы-шаруашылық бытыраңқылығы, аймақтық энергетикалық компанияларды мейлінше азайту мақсатында электр энергиясының ысырабы ЖЭС оны тасымалдауға негізгі бөлігі электр энергиясын, оны әзірлейді ЖЭС аумағында орналасқан, аймақ, тұтынуға тиімдірек барлығы осы аймақта. Шекті мәні өзіндік құнын 1 кВт-сағ. электр энергиясын анықтайтын жеткілікті экономикалық тиімділігі ЖЭС, қабылданды деп саналсын тең 6 еуро. Өзіндік құны-электр энергиясы ЖЭС артады шығындардың өсуіне байланысты құрылыс ЭБЖ кернеуі 35 — 220 кВ ЖЭС дейін жұмыс істеп тұрған трансформаторлық қосалқы станциялар (ҚС) мен жолдарды ЖЭС-ден жақын автострад, пропориионально олардың ұзындығы. Қосымша шығындар туындайды қажет болған жағдайда тұрғызу КЕЛТІРІЛГЕН. Бұл жағдайда, күрделі және пайдалану құрайтын электр энергиясының өзіндік құны ЖЭС-ін ескере отырып, пайдалану коэффициентін белгіленген қуатты (30-дан астам% — ға тең сомасы 4,5 — 5,0 евроцентам 1 кВт — сағ. Сондықтан жиынтық шығындар магистральдық ЛЭП, жолдар және КС аспауы тиіс 1,5 — 1,0 евро-цент 1 кВт-сағ үшін, олай болмаған жағдайда шектеледі және максималды қашықтығы ЖЭС қолданыстағы қосалқы станциялардың, ЭЖЖ. Шектік ұзындығы, магистральдық және электр жолдарды ЖЭС-әр түрлі базалық ЖЭҚ анықталды көмегімен құндық моделі ЖЭС (кесте. 1). Орташа қуаты ЖЭС-ке тең қабылданған 50 МВт орташа қуаты ЖЭҚ 2 МВт арасындағы қашықтықта ветроэнергетическими қондырғылармен 10 диаметріне тең ветроколеса ЖЭҚ Энергетикалық тиімділігі ЖЭС есептелген негізге ала отырып, белгіленген қуатты пайдалану коэффициентін тең 30%. Ескере отырып, неғұрлым қалың жол желісі салыстырғанда желісі мен жоғары вольтті қатынасы ұзындығы үшін салынатын ЖЭС және электр жолдарды қабылданды 3:1. Жағдайында экономикалық және заңгерлік пен бөлінушілік үрдісіне айырмашылықтар мүдделерін шаруашылық жүргізуші электр энергетикасы компанияларының (генерациялайтын, желілік және өткізу, сондай-ақ болдырмау үшін бүрку құралдары мен еңбек ресурстарының, бастапқы кезең іске асыру Ген-схема (алғашқы 2-3 ГВт) еді жүргізуге аумағында екі-үш аймақтардың игере отырып, алдын-ала өндіру технологиясы жел энергетикасы техниканы, оны монтаждау, пайдалану және жөндеу. тозаңдату құралдарын және еңбек ресурстарын, бастапқы кезең іске асыру Ген-схема (алғашқы 2-3 ГВт) еді жүргізуге аумағында екі-үш аймақтардың игере отырып, алдын-ала өндіру технологиясы жел энергетикасы техниканы, оны монтаждау, пайдалану және солтүстік аудандарында, Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облыстары. Шығармашылық мамандар тобы (Я. Васильев, И. Вильковигкий, Б. Нұр-жанов, Т. Койшиев, С. Бураев, А. Трофимов, Б. Маринушкин, О. Далабаев) басқарған ҚР ҰҒА академигі Э. Госсеным обосновала құрылыс Каратауско — Өгем энергетикалық кешен, құрылыс ЖЭС, ГЭС және КЭС. Бұл аймақта тапсырмасы бойынша фирма ТОО «ТПФ «НАР», 2012 жылы ЖШС «Институт «Казсельэнергопроект» аяқтады ТЭН-ін әзірлеуге «ЖЭС-ін Салу «Бәйдібек-1″ қуаты 210 МВт». Начало жобаны іске асыру тежеліп отыр тартылуымен белгілеу мәселесін шешу жол беруге болатын шекті бағасы бірлігіне өндірілетін энергия. 2013 жылы бірінші кезеңі аяқталды құрылыс, Қордай ЖЭС-ның қуаты 21 МВт болатын жобаланған ЖШС «Институт «Казсельэнергопроект» тапсырмасы бойынша «Vista International» ЖШС. Құрылысын аяқтау ЖЭС күтілуде 2014 жылы.