Қазақстандағы инвестициялық климат
Қазақстандағы инвестициялық климат. Тәуелсіздік алған сәттен бастап Қазақстан Республикасы алдында қажеттігі туындады іздеу ресурстарды қолдауға қабілетті көшу жоспарлы орталықтандырылған экономика нарықтық. Анықтау қажет болды және құруға жиынтығы, әлеуметтік-экономикалық, саяси және қаржылық әсер ететін факторларды тартымдылығын инвестициялық нарық көлемін және инвестициялық тәуекел, т. е. қолайлы инвестициялық климат. Бұл міндетті қолдауының арқасында қысқа мерзім ішінде, соның нәтижесінде Қазақстанда қалыптасқан тұрақты ағындары шетелдік инвестициялардың негізгі өндіруші саласы, ол оң әсер етті экономикалық өсу қарқыны. Бүгін инвесторларды тарту ықпал етеді: болуы инвестициялық әлеуетінің төмен деңгейі; инвестициялық тәуекел; тұрақты құқықтық шарттарын, сондай-ақ негізгі макроэкономикалық сипаттамалары – қанықтығы аумағында табиғи ресурстармен, жұмыс күшімен, негізгі қорлармен, инфрақұрылымы және т. б. тұтынушылық сұраныс, халықтың және басқа да көрсеткіштер. Қазақстандағы көптеген аталған белгілері бар және сондықтан өсімі, инвестициялар көлемдерінің жоғарғы қарқынымен сипатталады. Процесінде қалыптастыру, қолайлы инвестициялық ахуалды заңнамалық база жетілдірілді, атап айтқанда, Заңдар қабылданып, ҚР «тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау ТУРАЛЫ» және «инвестициялар Туралы» жеделдете дамыту мақсатында, тауарларды өндіру және қызметтерді экономиканың басым секторларында. Бұл заңнамалық база қамтамасыз етеді кепілдік үшін тікелей инвестицияларды саяси тәуекелдерден сақтандыру белгілейді әдістері мемлекеттік қолдау көрсету, жеңілдіктер мен преференциялар жүйесіне, яғни қалыптастырады қолайлы инвестициялық ахуалды ескере отырып, стратегиялық мақсаттары. Инвестициялық жүйесі, Қазақстанда қалыптасқан ашады әлеуетті инвесторлар үшін экономиканың барлық салалары. Және ел үкіметі қабылдайды инвестициялар тартуға белсенді түрде қатысады. Осылайша, процесінде экономикалық реформаларды, басқа жағдай жасау, ықпал ететін тікелей шетелдік инвестицияларды тарту құрылды әлеуетті ішкі ірі көздері инвестициялық ресурстар: коммерциялық банктер жүйесі, жинақтаушы зейнетақы жүйесі, қор нарығы, Алматы Өңірлік қаржы орталығы.
Қабылданған заңнамалық және ұйымдастырушылық іс-шаралар ықпал етті нығайту, елдің инвестициялық тартымдылығын және, тиісінше, ағыны шетел инвестицияларын қазақстан экономикасына. Нәтижесі ретінде Қазақстан ТМД елдерінің арасында бірінші болып халықаралық инвестициялық сынып рейтингіне.
Ұйымдастыру мақсатында тиімді өзара іс-қимыл инвесторлармен құрылған шетел инвесторларының Кеңесі қазақстан Республикасының Президенті жанындағы Қазақстан. Осы кеңесші-консультативтік орган қамтамасыз етеді және дамытады тікелей диалог инвесторлар өз қызметін жүзеге асыратын, сондай-ақ жедел шешеді, проблемалық сұрақтар, инвестициялық қызметке байланысты және инвестициялық климаты бар.
Кеңестің шетелдік тараптан құрамы бірінші басшылары қатарынан қалыптасады және халықаралық экономикалық және қаржылық ұйымдардың, шетелдік компаниялар мен корпорациялардың дамытуға мүдделі Қазақстанмен ұзақмерзімді ынтымақтастықты және қызметін жүзеге асыратын басымдықтарына сәйкес келетін салалардағы индустриялық-инновациялық даму. Арасында негізгі міндеттерді Кеңесінің бөлуге ұсыну мемлекет Басшысына бағытталған ұсыныстарды жетілдіру, инвестициялық ахуалды елде, жүзеге асырылатын ірі инвестициялық жобалар. Міндеттерді іске асыру мақсатында, алдына қойылған Кеңесі құрылды 5 бірлескен жұмыс топтарының мәселелері бойынша; салық салу мәселелері бойынша; ағымдағы қызметінің мәселелері бойынша шетелдік инвесторлар; мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының инвестициялық имиджін арттыру мәселелері бойынша мұнай-газ секторы. Жұмыс топтары белсенді прорабатывают түрлі бағыттары инвестициялық қызметті мақсатында тиісті ұсынымдар шығару үшін Кеңес мүшелерінің және мемлекеттік құрылымдар. Нәтижесі ретінде белсенді шеңберіндегі мемлекет қызметінің процесін қалыптастыру қолайлы инвестициялық климат шетелдік инвестициялар көлемі жыл сайын артуда, соның ішінде 9 ай 2008 ж. ағыны қазақстанға тікелей шетелдік инвестициялардың көлемі 12,8 млрд. долл. АҚШ-тың осы кезеңінде 2007 ж. – 10,6 млрд., 2006 ж., тиісінше, 7,5 млрд. Бүгін, сарапшылардың бағалауы бойынша, қазақстан экономикасы алынды құйылған тікелей инвестициялардың 80%, Орталық Азияға. Дүниежүзілік банк қосты елімізге жиырма неғұрлым тартымды инвестициялық қатынастағы елдер. Негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі жыл сайын артып келеді.
Қазіргі уақытта, сыртқы конъюнктураның нашарлауы жағдайында, іс-әрекет қолданылатын жандандыруға бағытталған ішкі инвестициялық көздердің рөлін күшейту, мемлекеттік шығыстар инвестициялық процеске ынталандыру, отандық инвестициялық бағдарламалар.
2007 ж., тұжырымдау мақсатында мемлекеттік қолдау шараларын ірі бизнес-жобаларды, мемлекет Басшысының Жарлығымен ұлттық инвесторлар Кеңесі құрылды, ҚР Президентінің жанындағы. Қызметі осы кеңесші-консультативтік орган бағытталған жеделдетілген жаңғырту мен әртараптандыру экономиканың құрылымын, серпінді жобаларды іске асыруға қатысқан кезде отандық инвесторлар даму тенденциясын ескере отырып, сыртқы және ішкі нарық. Негізгі рөлі даму процесінде ішкі инвестициялық әлеуетін ойнайды ҰӘҚ «Самұрық–Қазына» ақ. Міндеті-осы қордың ықпал ету болып табылады Қазақстанда инвестициялық қызметті жүзеге асыруға, сондай-ақ ілгерілету және қолдау көрсету, қазақстандық инвесторлар шетелде.
Қазіргі уақытта Қазақстанның барлық аймақтарында дерлік қазірдің өзінде жүзеге асуда немесе жүзеге асыру жоспарланған инвестициялық жобалар бар маңызды әлеуметтік-экономикалық мәні жоқ, тек жекелеген өңірге емес, бүкіл ел үшін жалпы алғанда. Жүзеге асыру нәтижесінде белсенді мемлекеттік саясатын дамыту бойынша инвестициялық әлеуетін инвестиция көлемі өсуде үлесі, мемлекеттік емес сектор. Нарықтық экономиканың даму деңгейіне, жеке сектор Қазақстанда барлық өз позициясын нығайтуда көлемде игерілген инвестициялар үлесі меншікті қаражат көлемінде күрделі қаржы бірте-бірте артып келеді.
Бұл кезеңде 1993 ж. 2008 ж. шілде тартылды 76 млрд. долл. АҚШ доллары тікелей шетелдік инвестициялар тартылды. Салалық құрылымда барлық инвестицияның 2/3 құрайды инвестицияларды экономиканың шикізат секторына – тау-кен өндіру өнеркәсібі, геологоразведочную қызметі; одан жылжымайтын мүлікпен жасалатын операциялар (10%); көлік және байланыс (10%); өңдеу өнеркәсібі (кемінде 9%).
Сақтауға мұндай құрылымның ұзақ уақыт бойы ықпал етті тегістеу өңіраралық теңсіздікті, капиталдандыруды ұлғайтуға және бұрын недоинвестированных салалар мен аймақтардың, бірақ болашақта бұл әкелуі мүмкін отставанию өнеркәсіп. Сондықтан қазіргі кезеңде мемлекет алдына әртараптандыру инвестициялық ағындарын тарта отырып, көп қаражат өңдеуші өнеркәсіпке, өнеркәсіптік және аграрлық аймақтар.
Болашақта, қазіргі қарқынын ескере отырып экономиканы жаңғырту, сондай-ақ қажеттілігі инвестициялық әлеуетін толыққанды пайдалану, сондай-ақ, мемлекет күш-жігер жұмсайтын болады қолдау үшін инвестициялық ахуалды нығайту, инвестициялық имиджін.