Пептидтік гормондар туралы реферат қазақша
Окситоцин мен вазопрессин пептидтік гормондарға жатады. Окситоцин жүкті әйелдерде толғақ шакырады және жатыр бұлшықетінің жиырылуын баскарады. Жүктілік кезендс жатыр қабатында окситоцинге жауап- ты рецепторлардын саны жоғарылай түседі. Жүктілік мерзімнің аякталуы жакындағанда организмде оксито- цин түзіле бастайды. Окситоцин түзіліп босану мезгіпі келген уакытга, окситоцин реиепторларынын мөлшері жатырдын бірынғай салалы бұлшықетінің жиырылуын шақыруға жететіндей дәрежеге жетеді. Жатырдын қаркынды түрде қатты жиырылуының нәтижесінде ондағы нәресте жатыр мойнына карай жылжиды. Жатыр мойнынын керілуінен гипоталамуска жүйке импул ьстары жіберіледі. Мидын бұл бөлігіне жеткен импул ьстардын әсерінен нейрогипофиз (гипофиздін артқы бөлігі) окситоцинді көбірек бөле бастайды. Окситоциннін көп мөлшерде болуы жатырдын жиырылуын одан әрі күшейтіп, баланын жатыр мойнынан шығуына алып келеді және осылайша нәресте туылады. Сонымен қатар окситоцин ананын бойындағы сүттін шығуына ыкпал етеді. Баланын емшек емуінен ананын миындағы гипоталамуска жүйке импульстары жіберіледі. Бөлінген окситоцин қан аркылы сүт бездеріне жеткізіледі. Окситоцин сүт бездеріндегі бірынғай салалы бұлшықеттердін жиырылуын тудырып, ондағы сүтгің сыртка ағуын камтамасыз етеді. Баланы емізген сайын бұл гормон көбірек бөлініп, сүттін мөлшері де жоғарылай түседі. Вазопрессин бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуыи реттеу арқылы қан қысымын калыпты денгейде ұстап тұруға көмектеседі. Окситоцин сияқты вазопрессин де гипоталамустың нейрогипофизге әсер етуінен бөлінеді және канмен бірге арнайы рецепторларға жеткізіледі. Вазопрессин судын бүйректе кайта сінірілуін камтамасыз ету аркыл ы антидиурездік (организмнің сусыздануына карсы) қызмет аткарады. Сонын нәтижесінде. организмдегі судын мөлшері көбейіп, кан қысымы жоғарылай түседі.