«Абай» қазақтың бас ақыны — шығарма

Абай атамызды қазақтың бас ақыны деп бекер айтпаған. Абай Құнанбайұлы XIX ғасырдың бірінші жартысының соңында дүниеге келген отбасында белгілі баянауыл ауданы майқайың кенті көшеле Құнанбай Өскенбаев аумағында қазіргі Шығыс Қазақстан облысы. Әкесінің болашақ жазушы перенял үздік ерлер қасиеттер: мақсаттылық, батылдық, адамгершілік және әділдік. Дәл әкелік үлгісі болды бағдары үшін Абай өмірі мен шығармашылығы.

Айта кету керек, «Абай» (‘сақ’), белгілі әдеби әлем — бұл тек лақап, ол дала аралады, оның әжесі Зере. Кезде болашақ ақынның нарекли Ибрагим.

Егер әкесі үйретті ұл бала болу ер болса, онда анасы көп привила оған деген сүйіспеншілік шығармашылығына арналған. Ұлжан атты салиқалы, мейірімді және өткір тілі әйел. Ол қызу жүрді келген знатного түрдегі шаншар, ол ежелден славился өз остроумием. Ұлына ол оқысаңыз ежелгі аңыз-ертегілері туралы батырлардың ерліктері, әндер шырқады.

Алайда, көбінесе шығармашылық бейімділігі кішкентай Ибрагим тигізді әжесі. Олар бірге өткізді көп уақыт. Зере оқысаңыз немересіне тарих және ертегілер, бұл ретте Абайға әрқашан аз болды. Ол упоением тыңдадым ертегілері туралы ұлы адамдардың өмірін. Болашақ ақынның әжесі болды бірінші тәлімгер мен мұғалім. Дәл оған және анасына ол сапасымен де қызықты және әдемі айту.

Күңкеден, тұрды, басын жоғары сол ортаның, оның тудырып. Поэтикалық шығармаларда құрылған 1882 — 1886 жылдары жүгінеді әлеуметтік-қоғамдық, көнтерлі, шақырды, қазақтардың шығуы «верный путь» өркениетті даму»Восьмистишия»). Ұмтылу прогрессивті дамыту, адам возвышают «ақыл, ғылым, еркіндік», болып табылады басты бағыттарының бірі бүкіл шығармашылығы Абай. Расценивал еңбегі қалай жалғыз жолы — байып, жетіле түсуіне бағыттар мен изобилию. Мамандары қозғалтқышты ашып қараған антагонистік қарама-қайшылық пен халық арасындағы өзіндік ерекше сипат верхушкой. Протестовал қарсы межродовых распрей, сынады тщеславие және феодалдық мінез-құлық қоғам. Қатынасы ярым поборникам дін істері Абай анық пренебрежительное. Көріп, олардың арасында көбісі білмейді, тіпті намаз туралы айтпағанда, басқа дін ұстанды, Абай былай жазған: «Менің ойымша, бұл деп атауға болмайды, қазақтардың шынайы мұсылман». Басқару мәселесінде ұстанған демократиялық ұстанымдар.

Деп санаған лауазымына билеушілерінің тиіс сайлануы адамдар адал, қызметіне мүдделі игілігі үшін. Арасындағы қайшылықтарды шешу жолын таба билеушілерімен мүдделері мен көптеген халық бұқарасының алмады. Абай алмады соңына дейін анықтау, қазіргі кезде өзара тәуелділік, қоғамның және жеке тұлғаның. Жолдары жақсарту және халықтың өмір сүру көрдім, ең алдымен, өзгерту, экономикалық қоғамның негізі. Қарқынды дамыту қазақтардың ол тығыз связывал дамуымен, егін шаруашылығы, қолөнер және сауда. Негізгі күші, қабілетті еңсеруге надандық көрдім, ғылым мен ағарту ісі. Қажеттігін мойындай отырып, бейбітшілік пен өзара түсіністік, барлық халықтар деп санаған осы жағдайларда ғана мүмкін толық шарасын дамуы мүмкін қоғамның негізгі күштері — ғылым, алдыңғы қатарлы идеялар, мәдениет және настанет бүкілхалықтық береке. Ынтымақтастықтың орнауын армандай отырып бүкілхалықтық благоденствии, қалды деңгейінде ағартушыларының өзінің уақыты бойынша есептегенде, бұл ең алдымен оқу-ағарту мен ғылым, өзгертуге қабілетті қазіргі құрылымы. Алғаш рет қазақ әдебиетіндегі құрды ақындық шығармалары туралы ақын мен поэзия («Өлең — сөздің патшасы»). Желісі жалғап отырды ландшафт элементтері, махаббат лирикасындағы отырып, философиялық обобщениями және ағартушылық-гуманистическими идеялар. Көркемдік жаңашылдығы Абай көрінді жаңарту тақырыптың мазмұнын поэзия. Көптеген өлеңдері түрінде жазылған лирикалық монологов («Айттым сәлем, Қаламқас» — жан-жақты дарын иесі сәлем саған, тонкобровая»).

Қазақтың бас ақыны Абай атамыз «Толғау «Көзімнің қарасы» («Ты зрачок глаз моих»), «Қызарып, сұрланып» («қазыру және бледнеть»), «Ғашықтық тілі — тілсіз тіл» («махаббат Тілі — язык без слов») көрсетілді күш, махаббат, сұлулық, әйелдер. 1887 жылы жазылған поэмалары «Ескендір», «Масғұт», «әзім». Олардың сюжеттері салынып, переосмысленных себептері шығыс классикалық әдебиеті. Елеулі Абай қосқан үлес оның көркем проза мен қоғамдық ой-тұту «қара Сөздер» — «Гаклия» (1890 — 1898). Кітаптың мазмұнын құрайды 45 «қара сөздерін» әр түрлі тақырыптар бойынша. Маңызды рөл бұл өсиеттер ойнадық қатыстыру жастардың рухани бастауларға халық даналығы. Орталық идеясы — «Слов назидания» — сенім салтанаты, гуманистік идеалдар, шексіз мүмкіндік туған. Органичная — Абай шығармашылығының ерекше бөлімі шығармаларын қазақ тіліне аудару орыс классиктерінің (шамамен 50 аударымдарын шығармаларын, А. С. Пушкин, М. Ю. Лермонтов, И. А. Крылов). Ерекше шабыт Абай жұмыс атқарды аударымдармен отрывков из поэмасы Пушкин «Евгений Онегин» — «Татьянаның Хаты», «Жауап Онегина», «Сөз Жағымен». Тамаша үлгісі бар әдеби аударма болды өлең Лермонтов «Дума», «Қанжар», «Желкен», «Өтес», «Выхожу один я па жолды…» және т. б. аудармада басен Крылова «Пестрые қойлар», «Қарға» және «Вороненок». «Шегіртке мен құмырсқа», «Емен мен таяқ» сақтап, олардың обличительную күші жойылды және жұқа берсін айқындылығы және қарапайымдылығы. Әдісі еркін аудару мүмкіндік берді ақынға шығармашылық жақындай үздік шығармалары, әдебиет және беруге, оларды қабылдауға, қазақ халқының. Тірі кезінде Абай ғана басылып, бірнеше өлең.

Петербургте жинағы жарық көрді атты «Стихи казахского поэта Ибрагима Кунанбаева»), таралымы-1 мың дана. Абайдың музыкалық мұрасы ерекше орын алады қазақ ұлттық өнер. Абай жақсы білген әндері мен күйлері, жоғары бағалады әндер халық композиторлары Біржан сал, Ақан сері, Тәттімбет, Жаяу Мұса және басқа да. Музыкалық қабілет, ақынның өз көрінісін тапты лирикалық әндерде. Ән — «Айттым сәлем, Қаламқас» («жан-жақты дарын иесі сәлем саған, тонкобровая…»), «Қор болды жаным» («Унижена моя душа»), «Сұрғылт тұман» («Сұр бұлттар»), «Ата-анаға көз қуаныш» («Келеді, ата-анасына»), «Татьянаның хаты» («Татьянаның Хаты») және т. б. енгізді халықтық ән шығармашылығына жаңа сазды ырғағы, нысаны мен мөлшері, жаңа пайдалану принциптері, көркемдік-мәнерлі құралдарының тілі. Абай проявлял интерес к песням орыс халқының романсу вокалдық шығармашылығы орыс композиторларының М. И. Глинка, а. А. Алябьева, А. Е. Варламова, А. Л. Гурилева, А. Г. Рубинштейн. «Абай жолы» бар цикл әндер, негізінде құрылған өлеңдер аударылған орыс тілі. Ақынның жазған әндер мен романстар композиторлар М. Төлебаев, С. Мұхамеджанов, Қ. Жұбанов, М. Қойшыбаев, Н. Тілендиев және т. б. Әдеби және эстетикалық Абай мұрасы — ұлттық, қазақ халқының мақтанышы.

Абай дәстүрін өз әдеби шығармашылығында дамытқан Ш. Кудайбердыев (1858 — 1931), С. Торайғыров (1894 — 1921), М. Жұмабаев (1893 — 1938), С. Дөнентаев (1894 — 1933). «Абай мұрасы тәрбиеленді классика казахской литературы ХХ в. — М. Әуезов, С. Сейфуллин, ғ. Мүсірепов, С. Мұқанов, Қ. Мұстафин, Ә. Тәжібаев, Қ. Аманжолов, Т. Жароков. Бейнесі көрнекті ақын-ағартушы бейнеленген шығармаларындағы әдебиет, музыка, бейнелеу өнері. Оның өмірі мен шығармашылығы ауласында М. О. Әуезов құру роман-эпопеясының 2 кітаптарда: «Абай» және «Абай жолы» («Путь Абая») (Ленинская премия, 1959 г.). Еңбек Абай ауыстырылды әлемнің көптеген тілдеріне аударылған, олардың арасында орыс, қытай, француз, т. б. В память об Абае құрылған Мемлекеттік сыйлығы әдебиет. Құрметіне Абай аталды қаласы, әкімшілік орталықтар, көшелер, театрлар, кітапханалар және басқа да объектілер. Абайдың есімімен аталды Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры, абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы қаласында, орталық даңғылдар Қазақстан қалалары, пик отроге Іле Алатау жотасының. Абай алаңында Алматы қаласында ескерткіш ұлы ақын(1960 жыл) . 2010 жылы елордада Абай ескерткіші орналасқан қарама-қарсы Ескі алаңда даңғылы, аталған оның құрметіне. Күні ақынның туған жыл сайын осы алаңда өткізіледі ақындық тыңдау өткізілді ұлы Абайға.

Абаймен шамамен 170 өлең, 56 аударма, написаны поэмы «Слова назидания» («Қара сөздер»). Ол сондай-ақ, композитор. Ол жиырмаға жуық әуендер, танымал біздің күндері. Кейбір өлеңдерін Абай Құнанбаев музыка жазды әні оның өлеңдері «Көзімнің қарасы»

Дейін қайтыс Абай, әлі де жалғасуда қудалау оның демократиялық нанымдары мен ағартушылық қызметі. Оған жалғастыруда жеткізе, обзывать смутьяном халық арасында неугомонным бұзушы салт-дәстүрлерін, ата-бабаларымыздың белгілеу. Патша өкіметі тыйым салады және оған кездесетін орыс саяси ссыльными жүргізеді және құпия қадағалау.